Από τις εγκαταστάσεις του δεύτερου μεγάλου στρατοπέδου, του Παύλου Μελά στη Σταυρούπολη της Θεσσαλονίκης, σήμερα έχουν απομείνει ερείπια. Mια επίσκεψη στον χώρο μπορεί να το επιβεβαιώσει. Το στρατόπεδο δημιουργήθηκε την άνοιξη του 1941. Η πρώτη εκτέλεση πραγματοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1941 και η τελευταία στις 16 Σεπτεμβρίου 1944. Στις 5 Ιουλίου 1941 μια οργανωμένη γερμανική επιχείρηση οδήγησε στη σύλληψη 278 ατόμων. Στις 27 Δεκεμβρίου 1941, ύστερα από μια πράξη σαμποτάζ στο σιδηροδρομικό δίκτυο και την ανατίναξη του σπιτιού του στενού συνεργάτη των Γερμανών Γεώργιου Πούλου, ο στρατιωτικός διοικητής της Θεσσαλονίκης διέταξε την εκτέλεση δώδεκα κρατουμένων στο Παύλου Μελά, ως αντίποινα για το σαμποτάζ για το οποίο ευθύνονταν, σύμφωνα με τους Γερμανούς, οι κομμουνιστές. Οι φύλακες, οι γιατροί, οι νοσοκόμες και οι μάγειρες του στρατοπέδου ήταν Έλληνες, και η διοίκηση ελληνική, αλλά υπό άμεση γερμανική επιτήρηση, γεγονός μοναδικό για τα ελληνικά, και ενδεχομένως τα ευρωπαϊκά, δεδομένα. Το Παύλου Μελά απελευθερώθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1944. Αξίζει να μνημονευτεί η «λογική του παραλόγου» που κυριαρχούσε στο στρατόπεδο, όπως για παράδειγμα η οργάνωση αγώνων πάλης και θεατρικών παραστάσεων, αλλά και η «γενναιόδωρη» κίνηση του διαβόητου Μαξ Μέρτεν να δωρίσει στο στρατόπεδο ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο στις 20 Δεκεμβρίου 1943.