Mε αφορμή την 80ή επέτειο από τη Μάχη της Κρήτης το MOG τιμά τους Κρήτες μάρτυρες του Αρχείου, που μιλούν για αυτή και μοιράζονται μαζί μας τις εμπειρίες τους.

Σε μια σύνθεση αποσπασμάτων από τις συνεντεύξεις του Αρχείου οι μάρτυρες Δημήτριος Αντωνογιωργάκης, Χαράλαμπος Βιδάκης, Ελευθερία Αλεβυζάκη, Βασίλειος Παπαδόπουλος αφηγούνται και μοιράζονται μαζί μας τις εμπειρίες τους από την πτώση των αλεξιπτωτιστών στις 20 Μαΐου 1941, τη μάχη που έδωσε ο πληθυσμός ενάντια τους Γερμανούς κατακτητές και τις πρώτες εκτελέσεις του άμαχου πληθυσμού. 

Ο Βασίλειος Παπαδόπουλος σε ηλικία επτά ετών έγινε αυτόπτης μάρτυρας των τραγικών συνεπειών που είχε η “Επιχείρηση Ερμής” για το χωριό του, τα Μισίρια Ρεθύμνου, που βρισκόταν στο επίκεντρο σκληρών μαχών ανάμεσα σε γερμανικές δυνάμεις αλεξιπτωτιστών και συμμαχικών στρατευμάτων. Οι κάτοικοι του χωριού υπήρξαν θύματα μιας από τις πρώτες μαζικές εκτελέσεις αμάχων από γερμανικά στρατεύματα στην Ελλάδα, στην οποία ο Βασίλειος Παπαδόπουλος έχασε τη μητέρα, τη θεία και τη γιαγιά του. 

Ο Χαράλαμπος Βιδάκης συμμετείχε εθελοντικά μαζί με άλλους κατοίκους των χωριών Θέρισο, Κεραμειά, Βαρύπτερο κ.α. σε μάχες με τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές στην περιοχή Χανίων. Ακόμη και μετά την επιστροφή στο χωριό του, “δεν ησυχάζαμε”, όπως λέει χαρακτηριστικά. Η περιοχή των λεγόμενων χωριών της Ρίζας παρέμεινε σε αναταραχή και βίωσε μαζικές σφαγές και εκτελέσεις στον Αλικιανό και τον Σκινέ. Ο Βιδάκης συλλήφθηκε κατά τη διάρκεια γερμανικής “εκκαθαριστικής επιχείρησης” το 1944 και μεταφέρθηκε σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Το Αρχείο “Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα” περιέχει συνολικά 12 μαρτυρίες από ανθρώπους που βίωσαν τη γερμανική εισβολή στο νησί τους, πολέμησαν ως αντάρτες του ΕΛΑΣ και άλλων αντιστασιακών οργανώσεων, υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες και έχασαν συγγενείς και συγχωριανούς στις σφαγές άμαχου πληθυσμού σε μέρη όπως το Ροδάκινο, την Κοξαρέ, την Καλή Συκιά, τα χωριά του Αμαρίου, τα Μισίρια, τα Ανώγεια, το Αστέρι, το Σταυρομένω και πολλά άλλα. Πολλοί και πολλές, λόγω της αντιστασιακής τους δράσης, μεταφέρθηκαν σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.